'Lithographic Water Made of Lines’ van David Hockney (1937)


'Lithographic Water Made of Lines’ van David Hockney (1937)

“Water, het idee achter het weergeven van water, vind ik altijd aantrekkelijk. Alleen bij helder water, transparant water. Je kan erop kijken, erdoorheen, erin, het als volume zien, het als oppervlakte zien…”

 

Niet alle bekende kunstwerken van zwembaden zijn door David Hockney gemaakt, maar wel de meeste! Zwembaden zijn lange tijd een bekend motief geweest van Hockney. Als hij hiernaar wordt gevraagd, heeft hij altijd dezelfde respons en vertelt hij het verhaal van zijn eerste bezoek aan Californië, in 1963, toen hij gelijk gefascineerd was door de ontelbare heldere, twinkelende blauwe zwembaden, die het hele jaar door open zijn. Het contrast met het koude, grijze Engeland waar hij vandaan kwam kon niet groter zijn.

 

“Toen we over Los Angeles vlogen, keek ik naar beneden en zag overal blauwe zwembaden. Ik realiseerde me dat door het klimaat een zwembad een luxe was in Engeland, terwijl dat niet zo is in Californië.” Het zwembad symboliseert niet alleen het grote verschil in het weer in Groot-Brittannië en Californië, maar ook het diepe contrast tussen het sociologisch klimaat van de landen. Terwijl in Groot-Brittannië een zwembad alleen is voorbehouden aan de allerrijksten, is het in Californië vrij normaal om een zwembad dichtbij huis te hebben - bijna een recht voor de middenklasse.

 

De meeste Britten – vooral de ‘Northeners’ uit de arbeidersklasse, zoals Hockney – kunnen alleen van publieke zwembaden genieten en zullen waarschijnlijk maar één of twee keer per jaar een bezoek brengen. Voor Hockney zou Los Angeles in 1963, met haar nieuwe architectuur, snelwegen en de liberale opinies over seksualiteit, wel een paradijs hebben geleken. Na zijn definitieve verhuizing naar zijn ‘droomland’ in 1964 begint Hockney met het schilderen van zwembaden, in de hoop het glitterende wateroppervlakte te kunnen vangen, waarin de reflectie van het felle Californische licht van kleur blijft veranderen, van een blij aquamarijn tot een mysterieuze groengrijze tint.

 

In 1978 moedigt meesterprinter Kenneth Tyler van Tyler Graphics Ltd (TGL) Hockney aan om zijn handgemaakte papier te gebruiken voor zijn schilderijen. Eerst schildert Hockney bloemen, maar geleidelijk aan neemt zijn favoriete onderwerp, het zwembad, de overhand. Of in zijn eigen woorden: “Ik was steeds vaker bezig met de problemen rondom het schilderen van water, probeerde een manier te vinden waarop dat mogelijk was. Het is in het algemeen een interessant probleem, ook afgezien van het onderwerp. Het is een probleem om water uit te beelden, het te beschrijven, want het kan van alles zijn – het kan elke kleur zijn, het beweegt, het heeft geen vaste visuele descriptie.”

 

Tijdens dit experiment wisselt Hockney van het schilderen van zwembaden naar het produceren van series litho’s. De serie ‘Lithographic Water Made of Lines’ bestaat uit elf edities van lithografische printen van dezelfde scène, gecreëerd tussen 1978 en 1980. Elke print uit deze serie heeft dezelfde matrix van een landschap en een zwembad met een duikplank over het diepe deel, maar met elke nieuwe print demonstreert Hockney de oneindige mogelijkheden door het gebruik van lijnen, kleuren en stemming, waardoor dezelfde scène toch een ander effect krijgt.

 

Dit laat niet alleen de fascinerende mogelijkheden van het medium zien, maar dwingt men ook om te kijken naar de briljante manier waarop Hockney de wispelturige en veranderlijke elementen van water en licht vangt.

 

De litho ‘Lithographic Water Made of Lines’ (lot 44) lijkt erg op een technische tekening op grafiekpapier. Een witte duikplank reikt over het water aan de linkerkant en werpt een donkere schaduw over de muur en de bodem van het zwembad, waardoor er nog een vorm aan de scène wordt toegevoegd. In deze specifieke print wordt de beweging van het water weergegeven met vele kronkelende lijntjes, als kleine waterslangetjes, alsof de wateroppervlakte wordt gerimpeld door een lichte wind. Een briesje, een rustig blauw uur, niemand in de buurt: dit zwembad nodigt u uit om een duik te nemen.

 

Dit werk is onderdeel van de Post-War & Contemporary Art veiling op 19 oktober.

Om je de best mogelijke ervaring te bieden op onze website, gebruiken wij en derde partijen technieken zoals cookies.